بررسی توزیع زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی در جنوب غرب کشور؛ مطالعه موردی حوضه کرخه

 در این پژوهش شدت، تداوم‌ و بزرگی‌ خشکسالی‌ و تغییرات مکانی و زمانی آن در حوضه کرخه با استفاده از نمایه­های بارش استاندارد (SPI) و Z مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش روند تغییرات مقادیر Z و SPI یک ماهه در همه ایستگاه­ها به خوبی از یکدیگر پیروی می­کنند، لذا از هر دو نمایه  برای بررسی روند خشکسالی پایه زمانی یک ماهه حوضه می‌توان استفاده کرد. با وجود این، نتایج نشان داد در مقادیر مثبت و منفی نمایه Z عدم قرینگی وجود دارد لذا قابلیت مقایسه شدت خشکسالی و ترسالی در بین ایستگاه­ها را از بین می­برد. هم­چنین بر اساس روند تغییرات زمانی سری­های SPI در ایستگاه­های مختلف در برخی موارد دوره­های خشک و تر در سرتاسر حوضه همزمان روی نداده و نیز شدت خشکسالی و یا ترسالی از ایستگاهی به ایستگاه دیگر تغییر یافته است. بر اساس روند تغییرات زمانی SPI سه ماهه در ایستگاه­ها، در سال‌های متعددی اغلب ایستگاه‌های حوضه، دوره‌های خشک کوتاه مدتی را تجربه کرده‌اند که بر کشاورزی تأثیر قابل توجه دارد. همچنین، با افزایش مقیاس زمانی SPI، زمان آغاز و پایان دوره‌های خشک و تر در ایستگاه‌ها کمتر با یکدیگر هم‌خوانی داشته­اند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد این حوضه بین 20 تا 23 دوره خشکسالی کوتاه مدت را طی این مدت تجربه کرده که در برخی موارد بین  9 تا 11 ماه تداوم داشته‌اند. بررسی سری­های زمانی SPI با پایه 12 ماهه نشان داد این محدوده 7 تا 10 خشکسالی مهم و بلند مدت را پشت سر گذاشته است. همچنین، بیشترین فراوانی رویداد‌های خشکسالی در ماه اکتبر و بین 11 تا 14 مورد در نیمه جنوب شرقی و بخش غربی حوضه روی داده است.  در ماه نوامبر نیز حاشیه شمالی و شمال غربی و حاشیه جنوبی منطقه با 20 تا 24 مورد خشکسالی بیشترین فراوانی را داشته ولی در ماه‌های آوریل و می نیمه شمالی بیشترین فراوانی را تجربه نموده است.